Geachte leden van de raad, het college en belangstellenden,

Nu we met deze begroting aan het eind van deze raadsperiode staan, is het aanlokkelijk om vooral terug te kijken naar wat het college wel en niet goed heeft gedaan. Kortom: hoe tevreden zijn wij over de prestaties van het college over de afgelopen jaren? Daar kunnen we een hele avond mee vullen, maar dat doen we maar niet. De tevredenheid over dit college laten we nu in eerste instantie over aan onze burgers die straks weer hun stem mogen uitbrengen.

Als ChristenUnie nemen wij voor de beoordeling van deze begroting het nu en onze toekomstverwachting als uitgangspunt. En waar staan we nu als gemeente op financieel en op beleidsmatig gebied?

In de eerste plaats danken wij het college dat het een beleidsarme begroting aan de raad heeft aangeboden. In deze begroting zijn geen onomkeerbare nieuwe beleidskeuzes gemaakt. Het is een prima lijn om zware beleidskeuzes voor 2022 en verder aan de volgende raad over te laten.

Financieel gezien toont de begroting ons een financiële dip in 2024. De positieve saldi over 2025 en 2026 zijn slechts zeer beperkt. De septembercirculaire geeft echter aan dat we meerjarig aanzienlijke extra bijdragen van het Rijk tegemoet kunnen zien. Deze uitkomsten zijn echter niet verwerkt in de begroting. Zodra dit wel gebeurd is, ontstaat een relatief groot positief financieel beeld voor de komende jaren. Wel hangt er een landelijke herverdeling van het Gemeentefonds als een donkere wolk in de lucht met grote negatieve financiële effecten voor veel gemeenten, waaronder De Bilt. Inmiddels zijn er al voldoende landelijke instanties die huidige voorstellen afwijzen. Daarom hebben wij er het volste vertrouwen in dat deze rijksplannen niet op deze schaal doorgevoerd zullen worden.

Daarmee geeft de financiële positie ons mogelijkheden om tot kleine bijstellingen van de begroting te komen.

Ik kom daar later op terug. Maar eerst wil ik ingaan op belangrijke zaken van niet financiële aard. De komende jaren staan wij met onderwerpen als de omgevingswet, de woningbouwopgave, de energietransitie en het sociaal domein voor moeilijke keuzes. Dit kunnen wij samen als gemeente De Bilt alleen maar tot een goed einde brengen in een uitstekende samenwerking met, en participatie door alle betrokkenen en belanghebbenden in de Biltse samenleving!

En op dit moment zijn wij zeker nog niet klaar met de effecten van de coronacrisis. Met name in de toch al kwetsbare omgeving van de jeugdzorg en de WMO-taken zullen nog lange tijd gezondheidsklachten optreden. Ook zal de impact voor veel clubs, organisaties en horeca en bedrijfsleven nog lang aanblijven. Dit geldt ook voor het onderwijs. Daar waar velen menen dat corona onderhand wel weer voorbij is, zijn de zware effecten van corona voor veel mensen echter nog dagelijkse werkelijkheid. Daarom blijft het juist ook in deze tijd van groot belang dat de gehele samenleving oprecht naar elkaar blijft omzien. De ChristenUnie meent dat dit de beste weg is om uit deze crisis te komen. De ChristenUnie staat daarbij nog altijd voor een ruimhartige toekenning van financiële middelen als steun en investering om uit  de coronacrisis te komen.

Verder zullen we als gemeentebestuur het jaar 2022 moeten aangrijpen om daadwerkelijk een verandering naar een nieuwe bestuurscultuur tot stand te brengen. Het gaat dan om een fatsoenlijke manier van met elkaar om gaan binnen de raad, verbeteren van de verhoudingen tussen coalitie en oppositie en bovenal zorgdragen voor een duidelijke verbetering van het betrekken van belanghebbenden bij belangrijke opgaven die spelen binnen de gemeente. Het zal ons niet direct allemaal even goed lukken, maar we zullen ons allemaal wel heel sterk hiervoor in moeten zetten. Sinds we een minderheidscollege hebben zie ik tekenen van verbetering en wederzijds begrip, niet in het minst door de beeldvormende vergaderingen. Zeker een punt om vast te houden na de verkiezingen.

Wij zijn heel tevreden met het voornemen van het college om campagne te gaan voeren over het op juiste wijze aanbieden van het grofvuil en over hergebruik van producten via kringloopwinkels, herstellen via repair-cafés en demonteren en dan gescheiden afvoeren via de milieustraat. De ChristenUnie meent dat de hier genoemde voorbeelden in heel positieve zin bijdragen aan het toewerken naar een circulaire economie. De ChristenUnie is groot voorstander van een verdere doorontwikkeling van de circulaire economie in alle economische sectoren inclusief de landbouw. We willen afval tot het minimum beperken door het versterken van het zo lang mogelijk delen, verhuren, hergebruiken, herstellen en opknappen van bestaande materialen en producten.   

Nu even terug naar de financiële aspecten. Tijdens de raadsbehandeling van de begroting 2021 was de ChristenUnie mede indiener van diverse voorstellen om de bezuinigingen die een te groot negatief effect hebben op de maatschappelijke samenhang terug te draaien. Helaas werden verreweg de meeste van deze voorstellen niet door de raad aangenomen. Nu we wat meer ruimte in de begroting hebben, wenst de ChristenUnie de opheffing van het budget voor straatfeesten ad. € 10.000 terug te draaien. Jaarlijks was er een budget beschikbaar waar inwoners aanspraak op konden maken voor het organiseren van straatfeesten of het plaatsen van een kerstboom in de wijk. Wij vinden dergelijke activiteiten van grote waarde om de samenhang en betrokkenheid in de eigen woonomgeving te behouden en verder te versterken. Wij vinden het ook belangrijk dat dit bedrag herkenbaar voor burgers in de begroting wordt ondergebracht en dat het college ruime bekendheid geeft aan de mogelijkheid van het (mede) financieren van straatfeesten. En dan de financiering:

1. In 2020 de straatfeesten zijn in 2020 geschrapt in het kader van de bezuinigingen en door de corona waren straatfeesten ook niet mogelijk. Maar deze activiteiten zijn van grote waarde om de samenhang en betrokkenheid in de eigen woonomgeving te behouden en verder te versterken.
2. Het is een kleine post 10.000 euro, die vergelijkbaar is met het voorkomen van één abonnement op de huishoudelijke hulp van een rijke inwoner die best de huishoudelijke hulp zelf kan betalen,
3. Het is redelijk om de burgers de staartfeesten terug te geven nu de financiën weer ruimer zijn. Deze zeer beperkte kostenstijging mag van de ChristenUnie direct ten laste van de begrotingssaldi over de jaren 2022 t/m 2026 gebracht worden. Ook dat is redelijk.

Het is zeker niet de bedoeling van de ChristenUnie om het overschot zo snel mogelijk er door te draaien.   

Bij voorkeur ziet de ChristenUnie ook de vorig jaar doorgevoerde bezuinigingen op de huishoudelijke hulp deels teruggedraaid worden. We geven toe wel zelf met het dilemma te zitten dat het eventueel deels terugdraaien van deze bezuiniging wat ons betreft ten goede moet komen aan de financieel kwetsbare groepen. Met het huidige abonnementstarief op de huishoudelijke hulp is dat echter onmogelijk. Toch maken wij ons zorgen over degenen die onevenredig zwaar worden getroffen door deze bezuiniging. Hoe staat de wethouder hierin? Herkent de wethouder dit dilemma en hoe ziet de wethouder de huidige situatie voor de meest kwetsbare groepen?

Wij zijn uiteraard heel tevreden dat de mantelzorgwaardering na de afschaffing daarvan vorig jaar, in juli 2021 alsnog weer is teruggekeerd in de begroting. Het is slechts een klein gebaar om zo onze blijk van waardering naar hen uit te spreken, maar weer wel heel waardevol in de zin dat dit een teken is dat wij hen echt zien staan in de zorgen en moeiten die zij in hun taken van mantelzorger ervaren. Wat ons betreft mag er meer geïnvesteerd worden in gerichte ondersteuning van mantelzorgers en in bredere zin in het zo goed mogelijk faciliteren van het uitvoeren van vrijwilligerswerk. In deze begroting komt facilitering en stimulering van vrijwilligerswerk er wel heel bekaaid af.

Het moge u duidelijk zijn dat de ChristenUnie vindt dat een goed draaiend verenigingsleven, de betrokkenheid van veel vrijwilligers bij diverse activiteiten, de zeer uiteenlopende steun die mantelzorgers geven essentieel zijn voor de onderlinge samenhang binnen onze biltse samenleving. Daarom hebben wij met interesse het subsidieprogramma 2022 gelezen. Wij constateren dat diverse subsidieaanvragen niet volledig gehonoreerd worden vanwege het bereiken van het subsidieplafond. De ChristenUnie meent dat wij momenteel nog in de herstelfase van de coronacrisis zitten. In deze herstelfase is het belangrijk dat het verenigingsleven, het vrijwilligerswerk en de mantelzorg goed ondersteund worden om blijvend goed uit de coronacrisis te komen. Naast de al door ons aangehaalde hoge maatschappelijke waarde is deze herstelfase voor ons reden om een amendement in te dienen om de subsidie-aanvragers in 2022 en volgende jaren meer financiële armslag te geven door het subsidieplafond te indexeren met een geschikte index. We hopen dat deze indexering met de volgende Kadernota ingevoerd kan worden.

De ChristenUnie is heel blij met het Fonds Sociale Woningbouw. Het is staand beleid in de Bilt dat 30% van de woningen in nieuwbouwprojecten sociaal moet zijn. Bij niet voldoen aan dit beleid is een afdracht aan het Fonds Sociale Woningbouw verplicht. Dit is goed voor de inwoners die geen woning kunnen kopen. Inmiddels wordt ook in deze raad ook ingezien dat betaalbare koop ook voor onze inwoners een welkome toevoeging aan de woningmarkt is. In het kader van de Woonvisie zal de ChristenUnie zich  sterk maken dat 20% van de woningen in nieuwbouwprojecten betaalbare koopwoningen moet zijn. Voorts is, gezien de prijsstijgingen op de woningmarkt en bouwkosten, het redelijk in de Berekening bijdrage Bovenplanse verevening de afdracht aan het Fonds Sociale Woningbouw te indexeren. Daarvoor zal een motie worden ingediend.

Ter afronding: Al met al staat de ChristenUnie voorzichtig positief tegenover deze begroting en het onze financiële toekomst. De begroting bevat diverse goede punten waar wij volmondig achterstaan.

Wij wensen het college en de ambtelijke organisatie in 2022 veel wijsheid en Gods zegen toe bij hun werkzaamheden ten dienste van onze Biltse samenleving.